Muzeum powstało w 1968 roku. Posiada największy zbiór instrumentów ludowych w Polsce. Ekspozycję stałą przygotowali Jadwiga Sobieska oraz Jan Stęszewski (1975), obecnie Muzeum przygotowuje nową ekspozycję stałą przy współpracy prof. Zbigniewa J. Przerembskiego (2015). W zbiorach MLIM znajduje się ponad 2000 obiektów z terenów Polski i Europy (także instrumenty profesjonalne i mechaniczne), datowanych na XVII-XXI wiek. Szczególnie bogaty jest zbiór harmonii, cymbałów oraz dud. Muzeum mieści się w zamku Szydłowieckich i Radziwiłłów. Organizuje konkursy na budowę ludowych instrumentów muzycznych.