harmonia pedałowa

fot. Waldemar Kielichowski © Instytut Muzyki i Tańca, Warszawa

Nazwa gwarowa: pedałówka
Klasyfikacja: 4 Aerofony / 41 Aerofony wolne / 412 Aerofony wolne interrupcyjne / 412.1 Aerofony idiofoniczne interrupcyjne lub stroikowe / 412.13 Stroiki przelotowe / 412.132 Zestawy stroików przelotowych / 412.132-62-8 Zestawy stroików przelotowych z elastycznym zbiornikiem powietrza, z klawiaturą
Wykonawca: Jedynak K.
Rok wykonania: ca 1920
Miejscowość: Garwolin
Region: Mazowsze
Kraj: Polska
Własność: Państwowe Muzeum Etnograficzne w Warszawie
Numer inwentarzowy: PME 39104
Opis obiektu: harmonia pedałowa, tzw. biała, chromatyczna, trzyrzędowa, 24-basowa, 17+18+17 klawiszy melodycznych; miech połączony z pedałami dwuczłonowym łącznikiem
Elementy dekoracyjne: korpus zdobiony grawerowanymi i kolorowanymi wzorami kwiatowymi, antropomorficznymi, kolorowymi szkiełkami, ażurowymi wycięciami ze stylizowanymi elementami roślinnymi i zoomorficznymi; pedały oklejone ceratą (barwną, z roślinnym wzorem)
Wymiary: 382 x 375 x 205; pedały 450 x 360 x 92 mm
Materiały: drewno, metal, szkło, papier, tkanina, tworzywo sztuczne
Inskrypcje: K. Jedynak / Garwolin
Skala dźwiękowa, strój: zmienność skali w zależności od rodzaju a nawet egzemplarza harmonii; zazwyczaj klawiatura melodyczna w każdym rzędzie ułożona według szeregów małotercjowych w całości tworzy skalę chromatyczną B – b3; strona basowa – skala chromatyczna C – h, pozwalająca uzyskać wszystkie trójdzięki durowe
Praktyka wykonawcza: po pierwszej wojnie światowej harmonia rozpowszechniła się jako składnik ludowych kapel; pedałowa zwłaszcza na Mazowszu po prawej stronie Wisły (Kurpie, Garwolińskie), w pewnej mierze też na Podlasiu
Autor karty: Teresa Lewińska / Zbigniew J. Przerembski


Polka; Kapela z Płonki Kościelnej: Jan Płoński (ur. 1930), harmonia pedałowa, Czesław Perkowski (ur. 1919), bęben jednomembranowy; nagr. Kazimierz 1992; Muzyka Źródeł


<< Powrót