cymbały

Klasyfikacja: 3 Chordofony / 31 Chordofony proste lub cytry / 314 Cytry płytowe / 314.1 Rzeczywiste cytry płytowe / 314.12 Z rezonatorem / 314.122 Z rezonatorem skrzynkowym (cytra skrzynkowa) / 314.122-4 Rzeczywiste cytry płytowe z rezonatorem skrzynkowym (cytra skrzynkowa) pobudzane przez uderzanie młoteczkami lub innymi przyrządami
Wykonawca: Nieznany
Kraj: Polska
Własność: Muzeum Etnograficzne im. Franciszka Kotuli w Rzeszowie
Numer inwentarzowy: MRE 7985
Opis obiektu: korpus instrumentu w kształcie trapezoidalnym; na górnej płycie dwa otwory rezonansowe; między zaczepami a kołkami (do strojenia) przebiega 17 pasm strun po 5 strun w paśmie, wspartych na dwóch rzędach pojedynczych podstawków (8 i 9 podstawków), każdy z przymocowanym od góry metalowym prętem; struny melodyczne przebiegają naprzemiennie z basowymi; melodyczne podzielone są podstawkami w stosunku 2:3, w związku z czym ich lewe odcinki brzmią o kwintę wyżej od prawych; struny basowe są niepodzielone; na bokach korpusu znajdują się zaczepy, do których mocuje się pasek, służący do trzymania instrumentu podczas gry na stojąco; drewniane palcatki służące do gry
Elementy dekoracyjne: boki korpusu ryzowane (motywy roślinne, geometryczne, faliste); korpus instrumentu pokryty wiśniową farbą, górna płyta – lakierowana, otwory rezonansowe obwiedzione brązowymi pierścieniami, wypełnione dwoma równoległymi beleczkami; palcatki - lakierowane
Materiały: drewno, metal
Skala dźwiękowa, strój: zmienny, na ogół najniższy dźwięk G – d, rozpiętość od dwóch, czasem niepełnych, oktaw do nieco ponad czterech
Praktyka wykonawcza: niegdyś instrument muzyków żydowskich i cygańskich, później muzykantów ludowych; grano na nim solowo lub w kapelach, zwłaszcza na Wileńszczyźnie oraz Rzeszowszczyźnie i Podkarpaciu, gdzie po II wojnie światowej stały się muzycznym wyróżnikiem regionu; cymbały ze wschodniej Małopolski są na ogół większe, głośniej brzmiące niż z Wileńszczyzny
Autor karty: Zbigniew J. Przerembski


<< Powrót