cymbały

fot. Waldemar Kielichowski © Instytut Muzyki i Tańca, Warszawa

Fragment filmu Siła tradycji powstałego w ramach projektu "Muzyczny folklor Podkarpacia - badania terenowe", Muzeum Etnograficzne im. F. Kotuli w Rzeszowie, 2014
Klasyfikacja: 3 Chordofony / 31 Chordofony proste lub cytry / 314 Cytry płytowe / 314.1 Rzeczywiste cytry płytowe / 314.12 Z rezonatorem / 314.122 Z rezonatorem skrzynkowym (cytra skrzynkowa) / 314.122-4 Rzeczywiste cytry płytowe z rezonatorem skrzynkowym (cytra skrzynkowa) pobudzane przez uderzanie młoteczkami lub innymi przyrządami
Rok wykonania: XX w.
Kraj: Polska
Własność: Muzeum Etnograficzne im. Franciszka Kotuli w Rzeszowie
Numer inwentarzowy: MRE 6356
Opis obiektu:

korpus instrumentu w kształcie trapezoidalnym; na górnej płycie dwa okrągłe otwory rezonansowe; na płycie wierzchniej, między zaczepami a kołkami (do strojenia) przebiega 18 pasm strun po 4 strun w paśmie (pierwotnie), wspartych na dwóch rzędach pojedynczych drewnianych podstawków, z przymocowanymi od góry metalowymi prętami; struny melodyczne przebiegają naprzemiennie z basowymi; melodyczne podzielone są podstawkami w stosunku 2:3, w związku z czym ich lewe odcinki brzmią o kwintę wyżej od prawych; struny basowe są niepodzielone; w wierzchniej płycie wycięty otwór do wrzucania pieniędzy

Elementy dekoracyjne: korpus pomalowany na brązowo, otwory rezonansowe wypełnione rozetami
Materiały: drewno, metal
Skala dźwiękowa, strój: zmienny, na ogół najniższy dźwięk G – d, rozpiętość od dwóch, czasem niepełnych, oktaw do nieco ponad czterech
Praktyka wykonawcza: niegdyś instrument muzyków żydowskich i cygańskich, później muzykantów ludowych; grano na nim solowo lub w kapelach, zwłaszcza na Wileńszczyźnie oraz Rzeszowszczyźnie i Podkarpaciu, gdzie po II wojnie światowej stały się muzycznym wyróżnikiem regionu; cymbały ze wschodniej Małopolski są na ogół większe, głośniej brzmiące niż z Wileńszczyzny
Autor karty: Zbigniew J. Przerembski


<< Powrót